قبل از مراجعه به انتشارات صدوق، ترجمه کتاب به یک ناشر بسیار معتبر دیگری واگذار شده بود. ناشر، متن را بررسی کرده و پسندیده بود. پس از توافق، قرارداد چاپ را با ناشر امضا کردیم و کار تایپ و صفحه بندی شروع شد. در نیمه های کار از سوی ناشر خبر رسید که ادامه کار ممکن نیست و از این که نمی تواند کتاب را منتشر کنند متاسف و معذور است. به زودی معلوم شد که شخصی به نام حسین حاج فرج الله دباغ (با نام مستعار عبدالکریم سروش) که در آن سال ها هنوز از قدرت و برو بیایی در محافل دانشگاهی و فرهنگی برخوردار بود و در تصمیم گیری های مربوط به این حوزه ها نقش فعالی داشت، در یکی از مراجعات خود به بنگاه انتشاراتی متن را مشاهده کرده و آن را مطابق سیستم فکری و ذائقه ایدئولوژیک خود نیافته و به ناشر تعیین تکلیف کرده که از انتشار کتاب خودداری نماید.
نتیجه اعتراض ما به آن جا رسید که پس از وساطت یک شخصیت فرهنگی دیگر، قرار شد با فسخ قرارداد، مبلغی (جزیی اما نمادین) به عنوان خسارت از طرف ناشر به این جانب پرداخت شود (که شد). البته، کسی که عامل اصلی این وضعیت بود، با استفاده از مصونیت ناشی از رانت سیاسی که آن زمان دارا بود، از دسترس خارج شده و دیگر نیازی به دخالت نداشت. کتابی که از زاویه دید این “نواندیش دینی” ضاله تشخیص داده شده بود و نمی بایست منتشر شود، در فاصله زمانی میان لغو قرارداد با ناشر اول تا انتشار ترجمه من توسط انتشارات صدوق، دو بار توسط دو ناشر دیگر و با برگردان دو مترجم دیگر چاپ شد. یکی از این ناشران موسسه کیهان بود. آنچه وزارت ارشاد شایسته ممیزی ندانسته و بدان مجوز چاپ داده بود، آقای سروش از زیر تیغ سانسور افکار تنگ نظرانه و تعصبات ایدئولوژیک خود گذراند. اما بالاخره این ترجمه هم چاپ شد و روسیاهی اش برای سروش باقی ماند.
دانشمندانی مانند هاوکینگ می آیند و می روند اما آثار آنها ماندگار می ماند. اندیشه های درست پایدار می شوند و خطاهایی اگر در نوشته ها یا افکارشان بود، تنها در بوته تجربه و نقد علمی معلوم و فراموش خواهند شد، نه با سرپوش و سرکوب و تکفیر روشنفکران خود خوانده و متکبری مانند سروش.
مقدمه کتاب
پیشگفتار
کتاب حاضر برای اولین بار در سال ۱۹۸۸ انتشار یافت و به یکی از پر فروش ترین کتابهای سال در اروپا و آمریکا تبدیل شد. مطالب تاریخچه زمانه که به زبانی شیوا و قابل فهم برای همه تدوین شده ، زمینه های مختلف علوم ، از کیهان شناسی گرفته تا دنیای بی نهایت کوچک ذرات بنیادین را در بر می گیرد و ما را از بحث سیاهچاله ها تا تئوری کاملا جدید ابر ریسمانها با دنیای فیزیکدانان و جدالهای نظریه پردازان معاصر علوم آشنا می سازد
استیون هاوکینگ که چهره ای سرشناس در میان دانشمندان معاصر به شمار می رود می کوشد افراد ناآشنا با مباحث فیزیک نظری را تا قله های رفیع علوم بالا ببرد و مرز به ظاهر غير قابل عبور میان دانشمندان و عامه را از میان بردارد.
آنچه در این کتاب جلب نظر می کند تفکر خلاق نویسنده است که با روشی منطقی و علمی سیر تکامل اندیشه ها را با برداشتی انتقادی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و توانائیها و ضعفهای هریک را گوشزد می کند.
هاوکینگ سعی می کند میان شاخه های مختلف علوم، بویژه میان نظریه های متعددی که جوانب مختلف عالم وجود را توضیح می دهند پیوندی استوار برقرار کند و در جهت کشف تئوری واحد و فراگیر که همه این تئوریها را در بر بگیرد راهگشا باشد.
نویسنده، ارائه پاسخ صحیح به پرسشهایی آشنا چون «از کجا آمده ایم؟ و به کجا می رویم؟» و «جهان چرا و چگونه آغاز شده؟» را نه تنها در حیطه تخصص فلاسفه و حکما، که از وظایف دانشمندان و مرتبط با مباحثات نظری فیزیکدانان و اخترشناسان و یافته های آنان می داند . هاوکینگ با احتراز از صدور احکام جزمی در قبول یا رد این یا آن عقیده، خواننده را به تفکر در باره منشأ كائنات و عاقبت آن وا می دارد و دستاوردهای متحول علوم را ، علی رغم ابهامات باقی مانده و تردیدهایی که لازمه بینش علمی است ، راهگشای نیل به حقیقت معرفی می کند.
ضمن مطالعه این کتاب، با سیر تحول اندیشه نویسنده نیز آشنا می شویم و همراه او از پذیرش نظریه های جدید تا کسب یقین و مواجهه با تناقضات پیش بینی نشده و تردید و تصحیح و قبول مطالب تازه و تکامل فکری، مراحل مختلف شناخت را پشت سر می گذاریم و متوجه می شویم که معرفت به حقیقت تا چه حد شیرین و در عین حال دشوار و غير بدیهی است.
علی افشار نادری مهرماه ۱۳۷۰